20 راهکار برای جلوگیری از تنبلی
تنبلی کردن در کار و زندگی اگر به یک عادت تبدیل شود، می‌تواند تا حد زیادی به شما ضرر بزند. عوامل مختلفی نیز بر روی آن تاثیرگذارند و آن را افزایش می‌دهند که در این مقاله روش‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که با استفاده از آن‌ها می‌توانید از تنبلی کردن جلوگیری کنید.
تنبلی (Laziness) یکی از مشکلات و دغدغه‌های دیرینه بشریت است. همیشه انسان‌ها با این مسئله مهم دست و پنجه نرم کرده‌اند و امروز هم انسان‌های بسیاری هستند که با این موضوع دست به گریبان هستند و تمام تلاش خودشان را می‌کنند تا از شر این پدیده مشکل‌آفرین رها شوند. تصور نکنید که تنبلی کردن، یکی از خصوصیات شما است. انسان‌های موفق زیادی هم هستند که از این معضل رنج می‌برند.
روانشناسان و افراد موفق تلاش کرده‌اند که در کتاب‌ها، مقالات و آثار خود راه‌ها و روش‌هایی برای جلوگیری از تنبلی کردن ارائه دهند. در صورتی که شما هم احساس می‌کنید که تنبلی، مثل یک زنجیر به دست و پایتان پیچیده شده و امکان رشد و پیشرفت دلخواه را از شما سلب کرده، باید راهی برای مبارزه با آن پیدا کنید. در این مقاله، تصمیم داریم به چند مورد از راه های جلوگیری از تنبلی اشاره کنیم.
تنبلی چیست؟
پیش از آنکه بخواهیم با راه های جلوگیری از تنبلی آشنا شویم، باید با مفهوم آن آشنا شویم تا بدانیم که دقیقاً با چه پدیده‌ای سر و کار داریم. منظور از تنبلی، عدم تمایل به کار کردن، صرف کردن انرژی روی یک کار و به تعویق انداختن یک عمل مشخص است. این عدم تمایل به کار کردن، ریشه‌ها و عوامل گوناگونی دارد ولی مهم‌ترین مسئله‌ای که تنبلی را به همراه دارد، نترسیدن از به خطر افتادن بقا است. کسی که از به خطر افتادن بقا، موقعیت مالی، اجتماعی و خانوادگی خود نترسد، ممکن است انگیزه و تمایل خود را به انجام دادن یک کار مشخص از دست بدهد.
جالب است بدانید که تنبلی کردن (خصوصاً در هنگام فعالیت‌های بدنی) رابطه مستقیمی با مرگ و میر دارد؛ چون مطالعات نشان می‌دهد که رابطه شفافی بین کم‌تحرکی و مرگ وجود دارد. از طرفی کم‌تحرک و تنبلی بدنی، باعث چاقی می‌شود و چاقی از طرف سازمان بهداشت بهداشتی، به عنوان یک بیماری معرفی می‌شود. از این رو است که بسیاری از متخصصان، تنبلی را نوعی بیماری معرفی می‌کنند.
دلایل پشت پرده ی تنبلی
اکنون که مفهوم تنبلی را درک کردیم و دانستیم که نوعی بیماری است، باید با علل آن آشنا شویم تا بفهمیم چه مسائلی موجب تنبلی کردن برخی انسان‌ها می‌شود. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین دلایلی تنبلی کردن اشاره شده است:
1. نداشتن انگیزه و هدف
یکی از دلایل مهمی که باعث تنبلی کردن می‌شود، بی‌انگیزگی است. کسی که انگیزه و هدفی ندارد، نمی‌تواند مغز خود را متقاعد کند که از جای خود برخیزد و مشغول انجام دادن کار شود.
2. انرژی پایین
گاهی مواقع به خاطر خستگی یا عدم داشتن تغذیه مناسب، بدن ما انرژی کافی را برای انجام یک کار مشخص ندارد و در نتیجه نمی‌توانیم عزم خود را برای انجام کارهای مورد نظر جزم کنیم.
3. عدم مسئولیت پذیری
یکی دیگر از دلایلی که موجب افزایش تنبلی در وجود ما می‌شود، عدم مسئولیت پذیری است. گاهی ما با مسئولیت‌ها و وظایفی که داریم آشنا نیستیم یا می‌خواهیم به گونه‌ای از زیر بار این وظایف فرار کنیم. اینجاست که مغز، راهکاری به نام «تنبلی» را به ما پیشنهاد می‌دهد.
4. ترس از شکست
یکی دیگر از مسائلی که ما را به انسانی تنبل تبدیل می‌کند، ترسیدن از شکست است. گاهی مواقع ما یک هدفی را برای خودمان تعیین می‌کنید و احساس می‌کنیم که این هدف بیش از اندازه بزرگ است. وقتی چنین باوری در ما شکل گرفت، می‌ترسیم که با انجام دادن آن کار با شکست مواجه شویم. در نتیجه ترجیح می‌دهیم که آن کار را انجام ندهیم تا شکست هم نخوریم.
5. افسردگی
پزشکان و متخصصان، دلایل مختلفی را برای تنبلی بیان می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین دلایل موجود، افسردگی است. افسردگی، انگیزه را از بین می‌برد، بخش زیادی از انرژی بدن را مصرف می‌کند و شهامت اقدام کردن را از آدمی می‌گیرد. بنابراین برای درمان تنبلی، لازم است که به یک روانشناس متخصص مراجعه کنید.
6. اختلال در انجام کارها
یکی از مشکلات مهم برخی از افراد، اختلال در انجام کارها است. امروزه با وجود رسانه‌های اجتماعی خصوصاً اینستاگرام، افراد بخش زیادی از زمان خود را تلف می‌کنند و نمی‌توانند به صورت مداوم و مستمر روی یک فعالیت مشخص تمرکز کنند.
7. عدم وجود نظم و انضباط در زندگی
وقتی نظم و انضباط در زندگی کسی حاکم نباشد، ترجیح می‌دهد که به صورت مدام انجام کارها را به بعد موکول کند. کتاب‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد که شیوه منضبط بودن را به ما یاد می‌دهد.
8. تمایل به عقب انداختن کارها
گاهی مواقع هیچ مشکل و مسئله اساسی وجود ندارد و فرد، تنها به این دلیل تنبل می‌شود که عادت می‌کند کارهای خوش را مدام به تعویق بیندازد. وقتی چنین عادتی در وجود انسان شکل گرفت، مسیر رشد و پیشرفت او پر از دست‌انداز و چاله می‌شود.
9. وابسته بودن به افراد دیگر
زمانی که انسان زندگی خودش را وابسته به فرد یا افراد دیگر کند، وقتی آن افراد حضور نداشته باشند، فرایند زندگی او مختل می‌شود و به مشکل می‌خورد.
10. لذت جویی و راحت طلبی
برخی از متخصصان و روانشناسان بر این باور هستند که انسان‌ها به این دلیل تنبل می‌شوند که ترجیح می‌دهند در حال حاضر به آسایش و استراحت بپردازند یا کار مورد علاقه خودشان را انجام دهند و کارهای ضروری را بعداً انجام دهند. آن‌ها تصور می‌کنند که امروز با فردا فرق دارد؛ پس بهتر است از امروز خود لذت ببرند و کار را برای فردا بگذارند.
11. همنشینی با افراد تنبل
یکی دیگر از دلایل مهم تنبلی، دوستان تنبل هستند. این دوستان به شما توصیه می‌کنند که کارهای خود را به زمانی دیگر موکول کنید؛ چون خودشان دقیقاً همین کار را انجام می‌دهند. در مقابل افراد منظم برای همه کارهای خودشان برنامه و پیش‌بینی دارند.
12. عدم آینده نگری
همان‌طور که گفتیم افراد تنبل، کارهای مهم خودشان را به بعد موکول می‌کنند ولی هیچ‌وقت توجه ندارند که ممکن است بعداً اتفاقی بیفتد که نتوانند کار ضروری خود را انجام دهند. بنابراین عدم آیندهنگری هم می‌تواند دلیل مهمی برای تنبلی کردن باشد.
تنبلی کردن چه معایب و پیامدهایی دارد؟
تا به اینجای کار با مفهوم و علل تنبلی آشنا شدیم. اکنون می‌خواهیم بدانیم که این مفهوم چه آسیب‌هایی به کار و زندگی ما وارد می‌کند. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین پیامدها و معایب تنبلی کرده اشاره شده است:
1. آسیب دیدن روابط فردی و کاری
یکی از مهم‌ترین مسائل زندگی که تنبلی، به آن آسیب می‌زند، آسیب دیدن روابط فردی و کاری است. وقتی ما تنبلی کنیم و به موقع سر قرار با دوستان خود حاضر نشویم، آن‌ها احساس می‌کنند که نزد شما ارزش و اهمیت کافی ندارند. همچنین وقتی تنبلی کنید و نسبت به کارهای خودتان حساسیت و وقت‌شناسی نداشته باشید، احساس خوبی به کارفرما نمی‌دهید و ممکن است ترجیح بدهد که همکاری خودش را با شما قطع کند. بنابراین لازم است راه های جلوگیری از تنبلی را یاد بگیرید تا بتوانید از روابط خودتان محافظت کنید. روابط دوستانه و کاری، یکی از ارزشمندترین دارایی‌های انسان به حساب می‌آیند. پس با چنگ و دندان از آن‌ها محافظت کنید.
2. افزایش سطح اضطراب و افسردگی
زمانی که به تعهدات خود عمل نمی‌کنید، کارهایی که باید انجام دهید، حالت اضطراری و فوری به خود می‌گیرند و همین ماجرا، استرس زیادی را به وجود شما تحمیل می‌کند. همن استرس و اضطراب می‌تواند مشکلات جسمانی و روانی زیادی را به وجود بیاورد. همچنین اگر افسردگی داشته باشید، این تنبلی می‌تواند روابط شما را تخریب کند و مشکلات بیشتری برای شما به همراه داشته باشد.
3. ایجاد مانع در رسیدن به اهداف بزرگ
تنبلی جلوگیری آیندهنگری شما را می‌گیرد. حتی اگر شخص آیندهنگری باشید، تنبلی اجازه نمی‌دهد که اهداف کوچک و کوتاه‌مدت خودتان را دنبال کنید و در نتیجه به صورت خودکار، اهداف بلندمدت‌تان هم عملی نمی‌شود.
4. کاهش شدید اعتماد به نفس و عزت نفس
وقتی تنبلی می‌کنید و به تعهدات خود عمل نمی‌کنید، دوستان، خانواده و کارفرما از شما ناراضی می‌شوند. ممکن است دوستان یا شغل خود را از دست بدهید و آن موقع ضربات شدیدی به اعتماد به نفس و عزت نفس شما وارد خواهد شد. اگر خیلی سریع به اشتباه خود پی نبرید و این فرآیند ادامه پیدا کند، ممکن است عزت نفس‌تان بیش از پیش تخریب شود.
5. بدقول شدن نزد دیگران
پیش از این گفتیم که تنبلی کردن، موجب تخریب روابط می‌شود. با تنبلی، برند شخصی خود را به شدت تخریب می‌کنید و دیگران به شما به عنوان یک فرد بدقول و غیرمتعهد نگاه خواهند کرد. تعهد یکی از مهم‌ترین ستون‌های روابط انسانی است و اگر این ستون بین شما و دیگران از بین برود، سقف روابط‌تان فروخواهد ریخت و آن موقع تعمیر این سقف، تقریباً غیرممکن خواهد بود.معرفی بهترین کتاب های مدیریتی
راه های جلوگیری از تنبلی
روش‌های مختلفی برای جلوگیری از تنبلی و درمان این پدیده وجود دارد. در این بخش از مقاله به 20 مورد از بهترین روش‌های موجود برای درمان تنبلی اشاره خواهیم کرد:
1. اهداف بزرگ خود را به اهدف کوچک تر تقسیم کنید
از قدیم گفته‌اند: «سنگ بزرگ، نشانه نزدن است.» بنابراین به جای برداشتن یک سنگ بزرگ، سنگ‌های کوچک‌تری بردارید. این موضوع در مورد اهداف هم صدق می‌کند. اگر می‌خواهید تنبلی را کنار بگذارید، اهداف بزرگ خود را به اهداف کوچک‌تری تقسیم کنید که تحقق آن برای شما آسان‌تر باشد.
2. به خواب و استراحت خودتان اهمیت بدهید
کم‌خوابی، انرژی شما را تضعیف می‌کند، تمرکزتان را پایین می‌آورد و شما را به شخصیت کسل و بی‌حال تبدیل می‌کند. به همین خاطر است که داشتن خواب و استراحت کافی، اهمیت زیادی دارد.
3. هدفمند زندگی کنید
داشتن زندگی هدفمند و رویامحور، یکی از بهترین راه های جلوگیری از تنبلی است. وقتی ما در زندگی خود هدفی نداشته باشیم، کار کردن برایمان بی‌معنا می‌شود و در نتیجه تنبل خواهیم شد. البته توجه داشته باشید که این اهداف و رویاها باید معنادار و واقعی باشد. تعیین اهداف غیرواقعی یکی از عوامل مهمی است که باعث می‌شود تنبلی به سراغ شما بیاید.
4. کمال گرایی را کنار بگذارید
اگر دنبال راهی برای درمان تنبلی هستید، باید برای کمال گرایی خودتان هم درمانی پیدا کنید. انتظار زیاد از خود باعث می‌شود تا نسبت به انجام کامل کارها حساس شوید و بخواهید تا تمام کارها بی‌نقص انجام شود. خوب است که تمامی کارها بدون نقص انجام شود و یکی از اصول موفقیت است اما اگر بخواهید همیشه به دنبال بهترین باشید، هیچ کاری را شروع نمی‌کنید و مدام کارها را به بعدا موکول می‌کنید.
5. برنامه ریزی کنید
برنامه ریزی یکی از دیگر از مسائلی است که از تنبلی شما جلوگیری می‌کند. البته در هنگام برنامه‌ریزی هم باید واقع‌گرا باشید و از کمال‌گرایی بپرهیزید وگرنه بخش زیادی از برنامه شما عملی نخواهد شد.
6. روی اعتماد به نفس خود کار کنید
یکی از دلایلی که باعث می‌شود، انجام کارها را به بعد موکول کنید، خود‌کم‌بینی است. باید به توانمندی‌ها و قدرت خودتان ایمان داشته باشید و اعتماد به نفس خود را تقویت کنید. همین کار ساده می‌تواند تحول بزرگی در کارهای شما به وجود بیاورد.
7. عوامل حواس پرتی را کنار بگذارید
یکی از مهم‌ترین عوامل حواس‌پرتی، گوشی هوشمند و رسانه‌های اجتماعی است. اگر واقعاً دنبال جلوگیری از تنبلی هستید، باید در حین انجام کار این ابزارها را کنار بگذارید. همچنین تا حد امکان گوشی خود را روی حالت سکوت قرار دهید تا صدای پیامک و ایمیل، حواستان را پرت نکند.
8. از تکنیک های مدیریت زمان استفاده کنید
یکی از تکنیک‌های عالی برای مدیریت زمان و انجام کار، افزایش تمرکز و دوری کردن از تنبلی، تکنیک پومودورو است. با استفاده از این تکنیک، 25 دقیقه با تمرکز کامل کار می‌کنید و 5 دقیقه به استراحت می‌پردازید. با این کار ساده می‌توانید از عقب انداختن کارها جلوگیری کنید.
9. مدیتیشن کنید
مدیتیشن یا مراقبه یکی از راهکارهای مهم برای درمان تنبلی است. در ساعات مختلف روز، بخشی از زمان خود را به مدیتیشن اختصاص دهید. این کار، جوش و خروش‌ها و اختلالات درونی شما را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و می‌توانید به راحتی به تنبلی پیروز شوید.
10. برای خودتان جایزه و پاداش در نظر بگیرید
انجام کارها و به دست آوردن موفقیت‌های جدید، خودش یک جایزه به حساب می‌آید اما بسیاری از افراد با چنین پاداش‌هایی راضی نمی‌شوند. برای تحقق اهداف خود یک جایزه تعیین کنید تا تمام تمرکزتان را برای رسیدن به آن هدف بگذارید. این روش برای افزایش انگیزه شما بسیار مناسب است و شما را از تنبلی کردن در کارها دور می‌کند.
11. به یک مشاور یا روانشناس مراجعه کنید
پیش از این هم گفتیم که یکی از دلایل تنبلی، افسردگی است. در صورتی که می‌خواهید این مشکل را برطرف کنید، لازم است به یک مشاور یا روانشناس کاربلد مراجعه کنید.
12. از یک دوست کمک بگیرید
برای رفع تنبلی می‌توانید از همسر یا دوست خود کمک بگیرید. می‌توانید از او بخواهید که اهدافتان را به شما یادآوری کند. همین کار ساده می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش مسئولیت‌پذیری شما داشته باشد.
13. برنامه های خود را با دیگران به اشتراک بگذارید
سعی کنید در جمع‌های دوستانه در مورد برنامه‌های خود صحبت کنید. با این کار تعهد شما به انجام آن کار بیشتر می‌شود. این روش برای ترک عادت‌های بد و ایجاد عادت‌های خوب هم موثر است.
14. مراقب واگویه های خود باشید
واگویه‌ها، همان کلمات و جملاتی هستند که ما به خودمان می‌گوییم. در صورتی که تنبل هستید، واگویه‌های منفی را کنار بگذارید؛ چون با این کار عزت نفس شما تخریب می‌شود و مشکلتان هم به هیچ وجه حل نخواهد شد.
15. گاهی مواقع باید به ناتوانی خود اعتراف کنید
گاهی وقت‌ها ما بیهوده تلاش می‌کنیم که خودمان را در یک زمینه شغلی که هیچ علاقه‌ای به آن نداریم، توانمند نشان دهیم. این کار هیچ سودی ندارد. بهتر است یک بار به ناتوانی خود اعتراف کنید و سراغ انجام کارهایی بروید که به آن‌ها علاقه دارید.
16. از کمک خواستن نترسید
اگر به مانعی برخورده‌اید و احساس می‌کنید که نیاز به کمک دارید، از کمک خواستن نترسید. وقتی نمی‌توانید کاری را به تنهایی انجام دهید، ممکن است مدام ترس و واهمه داشته باشید و انجام آن کار را به تعویق بیندازید. اگر لازم می‌بینید، نیاز خود به کمک را ابراز و اعلام کنید.
17. از قانون دو دقیقه استفاده کنید
وقتی می‌خواهید کاری را انجام دهید، ببینید تقریباً چقدر زمان شما را می‌گیرد. سپس سراغ آن بروید و دو دقیقه روی آن کار کنید. پس از مدتی می‌بینید که تمایل دارید باز هم به کار خود ادامه دهید.
